Thiên táng là một nghi thức an táng đặc biệt của người Tây Tạng, nổi tiếng bởi tính độc đáo và gây tò mò đối với những ai chưa từng chứng kiến. Không giống như các hình thức chôn cất hoặc hỏa táng phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, thiên táng là nghi lễ để lại cơ thể người chết trên những ngọn núi cao cho kền kền và các loài chim ăn thịt tiêu thụ. Hình thức này không chỉ đơn thuần là một phương thức xử lý thi thể mà còn mang ý nghĩa tôn giáo sâu sắc đối với người dân Tây Tạng, gắn liền với triết lý Phật giáo và văn hóa đặc trưng nơi đây.
Li kì về hình thức thiên táng của người Tây Tạng
Nguồn gốc của hình thức thiên táng của người Tây Tạng
Thiên táng của người Tây Tạng xuất phát từ nền tảng của Phật giáo Kim Cương thừa (Vajrayana), tôn giáo chiếm ưu thế ở Tây Tạng. Phật giáo Kim Cương thừa truyền dạy rằng: “thân xác con người chỉ là một phương tiện tạm thời của linh hồn. Khi người chết, linh hồn đã rời khỏi cơ thể và thể xác trở nên vô nghĩa, chỉ còn lại là một "vỏ bọc" cần được loại bỏ”. Đối với người Tây Tạng, việc sử dụng cơ thể để nuôi dưỡng các loài sinh vật khác, đặc biệt là kền kền, không chỉ là một hành động nhân đạo mà còn là một sự cống hiến cuối cùng của người quá cố đối với vạn vật trong vòng tuần hoàn sinh tử của vũ trụ.
Nguồn gốc của hình thức thiên táng
Bên cạnh yếu tố tôn giáo, thiên táng cũng phản ánh điều kiện địa lý và kinh tế của Tây Tạng. Với độ cao trung bình trên 4.500 mét so với mực nước biển và khí hậu khắc nghiệt, đất đai ở Tây Tạng khó thích hợp cho việc chôn cất. Hơn nữa, khu vực này thiếu tài nguyên gỗ, khiến cho việc hỏa táng trở nên không thực tế. Vì thế, thiên táng trở thành một phương pháp hữu hiệu và phù hợp với môi trường sống của người Tây Tạng.
Tìm hiểu về nghi lễ thiên táng của người Tây Tạng
Nghi lễ thiên táng của người Tây Tạng
Nghi lễ thiên táng thường được thực hiện bởi những người chuyên trách, gọi là "rogyapa" – những người có kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về các nghi thức liên quan đến việc xử lý thi thể. Sau khi một người qua đời, linh mục và gia đình của người quá cố sẽ chọn ngày thích hợp cho lễ thiên táng, thường dựa trên các yếu tố tâm linh và lịch pháp Tây Tạng.
Cơ thể của người chết trước tiên được đưa đến một khu vực hẻo lánh, nằm trên những đỉnh núi cao hoặc cánh đồng rộng, nơi kền kền sinh sống. Nơi thực hiện nghi thức thiên táng thường là các địa điểm thiêng liêng, được bao quanh bởi khung cảnh hùng vĩ của thiên nhiên Tây Tạng. Các linh mục sẽ thực hiện các nghi thức tôn giáo như đọc kinh, cầu nguyện, và thắp nến để hướng linh hồn của người chết rời khỏi thế gian và tiến vào kiếp sau.
Sau khi các nghi thức tôn giáo hoàn tất, rogyapa bắt đầu công việc của mình. Họ sẽ sử dụng dao để chia nhỏ thi thể, một phần của quá trình được cho là giúp linh hồn nhanh chóng thoát khỏi cơ thể. Những mảnh cơ thể sau đó sẽ được đặt ở nơi dễ thấy để thu hút kền kền. Những con chim này, theo quan niệm của người Tây Tạng, được coi là biểu tượng của sự tái sinh và là người đưa linh hồn lên trời. Khi kền kền ăn xác, đó được xem là một dấu hiệu tốt, cho thấy linh hồn của người quá cố đã rời bỏ thân xác một cách thanh thản.
Sau khi chim đã ăn hết các phần mềm của cơ thể, xương sẽ được thu lại và nghiền thành bột. Bột xương này sau đó được trộn với lúa mạch và các hạt giống để tiếp tục được đưa cho các loài chim khác ăn. Điều này thể hiện một vòng tròn hoàn chỉnh của sự sống và cái chết, nơi tất cả mọi thứ đều quay trở về với thiên nhiên.
Sự đón nhận hình thức thiên táng của xã hội hiện đại
Quan điểm của thế hệ trẻ hiện đại về hình thức thiên táng
Mặc dù thiên táng đã tồn tại hàng ngàn năm, nó vẫn giữ được vai trò quan trọng trong văn hóa và tín ngưỡng của người Tây Tạng. Tuy nhiên, với sự phát triển của xã hội hiện đại, đặc biệt là sự tác động từ công nghệ và du lịch, hình thức an táng này đang gặp phải một số thay đổi và thách thức.
Đối với thế hệ trẻ người Tây tạng, đặc biệt là những người sống ở thành thị, có thể cảm thấy ngại ngùng hoặc xa lạ với nghi thức truyền thống này. Điều này chủ yếu đến từ sự thay đổi trong lối sống và tư duy của thế hệ trẻ, cùng với sự tiếp cận với các hình thức an táng khác như hỏa táng hoặc chôn cất. Tuy nhiên, ở các khu vực nông thôn và vùng núi, thiên táng vẫn giữ được sức hút và là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân.
Du lịch cũng là một yếu tố làm thay đổi quan niệm về thiên táng. Một số du khách tò mò đã tìm cách chứng kiến nghi thức này, dẫn đến sự xâm phạm và thiếu tôn trọng đối với người Tây Tạng. Điều này đã khiến chính quyền Tây Tạng ban hành các quy định nghiêm ngặt để bảo vệ nghi thức thiêng liêng này khỏi sự tò mò của người ngoài.
Thiên táng của người Tây Tạng là một hình thức an táng độc đáo, không chỉ phản ánh điều kiện địa lý và kinh tế của khu vực mà còn mang đậm triết lý sống và chết của Phật giáo Kim Cương thừa. Mặc dù đối với người ngoài, hình thức này có thể gây cảm giác kì bí và kinh ngạc, nhưng đối với người Tây Tạng, đó là một nghi lễ thiêng liêng, thể hiện sự hòa hợp với thiên nhiên và chấp thuận quy luật của vũ trụ. Thông qua thiên táng, người Tây Tạng không chỉ đối diện với cái chết một cách bình thản mà còn gửi gắm niềm tin vào sự tiếp nối và tái sinh trong cuộc hành trình vô tận của linh hồn.
Mỗi quốc gia, vùng, miền đều có nét văn hóa đặc trưng riêng về hình thức mai táng ở Việt Nam sẽ thường mai táng theo hình thức: địa táng, thủy táng, hỏa táng…mỗi hình thức đều mang ý nghĩa tâm linh khác nhau tùy theo môi trường sống cũng như mong muốn của gia chủ để người mất được ra đi một cách thanh thản nhất. Với dịch vụ mai táng Tân Bình sẽ giúp bạn trọn gói trong mọi khâu mai táng hãy liên hệ ngay với cung tôi để được hỗ trợ phục vụ tận tâm.
